Adana'nın düşman işgalinden kurtuluşu törenle kutlandı

I. Dünya Savaşı'ndan sonra Adana ve çevresi Fransa tarafından işgal edildi. Mustafa Kemal Atatürk'ün Kurtuluş Savaşı esnasında gösterdiği diplomatik başarı sonucu yapılan 20 Ekim 1921 tarihli Ankara Anlaşması ile Fransa, Adana ve çevresinden çekilmek zorunda kaldı.

5 OCAK ADANA'NIN KURTULUŞU TARİHİ

Adana’da 1902-1994 yıllarında yaşamış eski belediye başkanı ve milletvekillerinden Kasım Ener, ’Çukurova -Kurtuluş Savaşında Adana Cephesi’ adlı kitabında konuyla ilgili şu bilgileri veriyor:
"Türk birliğinin 20 Aralık 1921’de Adana şehrini teslim alışını gözönünde tutarak, 5 Ocak kurtuluş bayramı gününün yanlış olduğunu ileri sürenler vardır. Ankara Anlaşması’nın uygulanması sırasındaki olaylar ile politik durum incelenmeden bu durum doğru görülür. Nitekim 1958 yılında İçişleri Bakanlığı törenin 20 Aralık’ta yapılmasını bildirmişti. Ancak bu istek halk üzerinde büyük tepki yarattı..Fransızların isteği üzerine boşaltma işi 4-5 Ocak tarihine dek uzatıldığından işgal görevlilerin bir kısmı henüz Adana’da bulunuyordu. Askeri birlikler ise Mersin ve Payas’a çekilme işlemini bütünlememişlerdi…Muhittin Paşa’nın 5 Ocak 1922’de Genelkurmay Başkanlığı’na bildirdiği gibi Adana ve dolaylarının işgali sona erip, halkın tüm erkinliğine kavuştuğu bayram olarak kabul edilmesi doğru idi.."

5 OCAK GECESİ NELER OLDU?

Kasım Ener, kitabında 5 Ocak 1922 gecesini ise şöyle anlatıyor: "Şehirde büyük fener alayları düzenlendi. Meşaleler ve camilerin kandilleri sokakları ışıklandırıyor, on binlerce insanı coşturan askeri bando ve davullar ile Rum mahallelerinden geçilirken, kıymetli İzmirimiz için gösteriler yapılıyordu. Bütün kahveler, gazinolar sabaha kadar açık kaldılar ve çoğu gelirlerini orduya bıraktılar.."

GELDİKLERİ GİBİ GİTTİLER

5 Ağustos 1920’de Mustafa Kemal Paşa, Fevzi Bey (Çakmak) ve milletvekilleri Pozantıya geldi, burayı il haline getirerek Pozantı Kongresi’ni yaptılar. Fransızlar bölgede Kasım 1920 sonlarında ağır yenilgiye uğratıldı. Fransa, TBMM hükümetini resmen tanıdı. Türk-Fransız barış anlaşması, 20 Ekim 1921’de Ankara’da yapıldı. Buna göre 5 Ocak 1922’de Fransızlar Çukurova’dan tamamen (Getirdikleri Ermenileri de beraberinde götürerek) çekildi. Fransızlarla gidemeyen veya yerli olan Ermeniler de bölgeden kaçtı. Bunlardan 120 bini tekrar Suriye’ye, 30 bini Kıbrıs veya İstanbul’a gitti.